ჩერეპანოვსკოეს (ნადარბაზევის, მთვარის ტბა) მდებარეობს ქვემო ქართლში, თეთრიწყაროს მუნიციპალიტეტის ტერიტორიაზე ირაგის თემის ფარგლებში, სოფელ ჯიგრაშენის ჩრდილოეთით, სოფლის კუთვნილი სავარგულების მახლობლად, ზღვის დონიდან 1420 მეტრზე. თითქმის სრულად დაჭაობებული ტბა საკმაოდ მოშორებულია დასახლებული პუნქტებიდან.ტბის ქვაბულის ფართობი არის 1,83 კმ2, მაქსიმალური სიგრძე 608 მეტრი, ხოლო მაქსიმალური სიგანე 308 მეტრი. დღეისათვის, ჩერეპანოვსკოეს (ნადარბაზევის) ტბის წყალი ძირითადად გამოიყენება სამეურნეო მიზნებისათვის (შინაური ცხოველების წყლის დასალევად). ამასთანავე, ტბასთან მდებარეობს ცხვრის გადასარეკი ცენტრალური გზაც.ტბის სიახლოვეს მდებარეობს მდინარე „ასლანკა“, რომლის ძველი სახელია „ტორნე“. XIX საუკუნეში ხეობაში ჩასახლებულმა ეთნიკურად რუსებმა მდინარეს „ასლანკა“ უწოდეს. ვახუშტი ბაგრატიონი „აღწერა სამეფოსა საქართველოსა“-ში წერს: „...ერთვის ქციას ჴევი ტორნე, ირაგის ჴეობის მდინარე. გამოსდის ბენდერის მთას, მოდის სამჴრით. არამედ ჴეობა ესე არს ვენახოვანი, ხილიანი, ტყიანი, ნადირ-ფრინვლიანი, მოსავლიანი, გარნა ბენდერის მთის კერძოდ, ვითარცა სხუა მთის ალაგნი.ჩერეპანოვსკოეს (ნადარბაზევის) ტბის ჩრდილოეთით, თეთრიწყარო-ივანოვკის გზაზე მდებარეობს IX-X საუკუნეებით დათარიღებული ნადარბაზევის სასახლე, ვახუშტი ბატონიშვილი მას თამარ მეფის ნასასახლევს უწოდებს. ნადარბაზევის სასახლის კომპლექსი განლაგებულია შემაღლებულ ადგილზე, გარს ერტყა გალავანი. შემორჩენილია სასახლისა და საცხოვრებელი სახლის ნანგრევები. არქეოლოგიური გათხრების შედეგად ნადარბაზევში აღმოჩენილია წყალსადენი, რომლის სათავე სასახლის ჩრდილო-აღმოსავლეთით, დაახლოებით 6 კმ-ის დაშორებით მდებარეობს. მილსადენი სასახლის გალავანს ჩრდილოეთიდან ადგება, გაედინება მის ქვეშ, მიემართება ზედა მხარისაკენ, უვლის სასახლეს სამხრეთის მხრიდან და ახლოს მდებარე აგურის შენობასთან იკარგება. იგი შედგენილია ცალკეული კერამიკული მილებისაგან. წყალსადენი აგებულია მძლავრი ჭავლის პრინციპზე, რაც მილსადენის კვეთის თანდათანობით შემცირებითაა მიღწეული. წყლის წნევის დასაძლევად მილების კვეთის სისქე თანდათან იზრდება. მილსადენის მოსაწყობად ნიადაგსა და კლდეში ქვის ფილებით შემოღობილი არხია გაჭრილი, რომელიც დუღაბის სქელი ფენითაა ამოლესილი. მილებს ზემოდან ქვიშის ფენა ფარავდა, რომელიც მომწვანო ფერის ფილაქნითაა გადახურული. წყალსადენი აგებული უნდა იყოს XII-XIII საუკუნეების მიჯნაზე. ჩერეპანოვსკოეს (ნადარბაზევის) ტბის წყლის რეგულირების საჭიროების შემთხვევაში შესაძლებელია წყალსადენის აღდგენა.
ვრცლად
